مرغ و طیور از قدیم الایام در سبد غذایی ایرانیان جای داشته است. تنوع خوراکی هایی که با مرغ پخته می شود بسیار بالا است و با توجه به قیمت پایینتر نسبت به گوشت قرمز سهم بیشتری در سفره خانواده ها دارد. مزیت دیگر مرغ به گوشت قرمز سرعت بیشتر رشد و آماده مصرف شدن مرغ نسبت به گاو و گوسفند می باشد. بنابراین پرورش مرغ و طیور از قدیم جایگاه ویژه های داشته است. با پیشرفت تکنولوژی مرغداری نیز صنعتی گردید و ساخت سوله مرغداری نیز به صورت حرفه ای آغاز گردید.
راه اندازی مرغداری صنعتی نیازمند قسمت های متعددی می باشد. ابتدا باید دید قصد تولید جوجه یک روزه داریم یا پرورش مرغ. این تولید از تهیه زمین آغاز می شود. سپس اخذ مجوز های لازم برای راه اندازی واحد تولیدی است. ساخت سوله مرغداری که مورد بحث ما است در مرحله بعدی این پروسه قرار دارد.
ساخت قسمت های مختلف سوله مرغداری
برای ساخت سوله مرغداری باید قسمت های مختلف آن را بشناسید. ساخت سوله شامل چند قسمت می شود. اسکلت سوله، دیوار کشی و محوطه سازی، ساخت قسمت های داخلی و تاسیسات. در ساخت سوله باید شرایط جغرافیایی را مانند سایر سوله ها در نظر گرفت. همچنین شرایط زندگی طیور در آن مناسب باشد. ممکن است سوله دست دوم نیز برای این امر استفاده گردد.
یک فیلم جالب برای مراحل ساخت مرغداری از ابتدای ساخت تا بهره برداری کامل توسط سولکس برای شما آماده شده است که امیدواریم مفید واقع شود.
طراحی سوله مرغداری
طراحی سوله مرغداری باید به گونه ای باشد که نظافت آن به سادگی میسر باشد. تمیز کردن فضولات به صورت مرتب و بدون باقی ماندن کثیفی برای سلامت ماکیان مهم است. سالن ها باید دارای کف بتونی باشد و سقف و دیوار می بایست قابل شستشو باشد. توجه داشته باشید خاک بودن کف مانع نظافت صحیح مرغداری می گردد. نکته بعدی سیستم تهویه است. مرغ و خروس مانند تمامی موجودات زنده نیاز به اکسیژن دارند. کم بودن هوا یا نا سالم بودن آن باعث تلف شدن دام می گردد. لذا ایجاد تهویه مناسب برای طراحی سوله مرغداری بسیار مهم است. نکته دیگر در طراحی مرغداری ایجاد مانع برای نفوذ جوندگان و سایر حیوانات موذی است. ایجاد یک سطح بتونی یک تا سه متر در اطراف سوله مانع ورود این جانوران می گردد.
مرغ و خروس به بیماری بسیار حساس بوده و به سرعت تلف می شوند. لذا رعایت موارد بهداشتی در تاسیس مرغداری بسیار مهم است.
اسکلت فلزی سوله مرغداری
ساخت اسکلت فلزی سوله مرغداری به روش های سوله تیر ورق و سوله خرپایی امکان پذیر است. سوله UBM به دلیل بهداشتی برای این مورد توصیه نمی شود. برای ساخت هر دو مورد پس از اخذ مجوز های لازم و تاییدیه ها ساخت آن آغاز می شود. روش کار در ساخت سوله توضیح داده شده است. انتخاب نوع آن بستگی به بودجه و شکل سازه شما دارد. در صورت کوچک بودن تیر ورق مقرون به صرفه تر بوده و در صورت بزرگی دهانه بالای 20 خرپا مناسب تر است.
سقف ساختمان مرغداری
سقف ساختمان سوله مرغداری را میتوان تک سقف و دو سقف ساخت. در هر دو حالت یک سقف شیبدار به عنوان سقف اصلی بنا میشود. این سقف باید در مقابل باران و برف مقاوم باشد. در مدل دو سقفی تهویه سالن بهتر انجام می شود. همچنین میتوان از فضای بین دو سقف برای انبار استفاده کرد.
سقف سالن باید عایق حرارتی ساخته شود. این امر به بهینه سازی مصرف انرژی کمک شایانی می کند. برای عایق کاری سقف از ایرانیت و کرکره سیلیکونی با سه لایه پشم سنگ یا پشم شیشه میتوان بهره گرفت. همچنین می توان از ساندویچ پنل استفاده کرد. ضخامت 15 سانتیمتر در مجموع عایق بندی باعث عایق کاری مناسب شده و از هدر رفت انرژی و تبادل گرمایی با بیرون جلوگیری می کند. ارتفاع سقف را زیاد بگیرید تا تهویه مناسب تری داشته باشید. ایزولاسیون سقف را می توان با از جنس کارتن پلاست یا نانو پلاست انجام داد. این نوع سقف قابل شستشو بوده و آنتی باکتریال است. سقف های دارای زاویه به تهویه کمک می کند.
کف سازی سالن مرغداری
کف سالن مرغداری می بایست دارای چند ویژگی باشد. یکی اینکه براحتی قابل نظافت باشد. فضولات سبب بروز بیماری در دام می گردد. دوم اینکه باید گرم باشد. تماس بدن ماکیان با کف سرد سالن سبب سرما خوردگی آنها می گردد. همچنین باید نرم باشد. تاول سینه ای و مشکلات حرکتی از عوارض کف نا مناسب است. ویژگی بعدی خشک بودن کف سالن می باشد. رطوبت سبب بیماری مرغ و جوجه می شود.
- استفاده از زمین:
روش اول کف سازی استفاده از زمین معمولی است. روی زمین کاری انجام نمی شود و از مصالح بهره نمی گیرند. این کف نیز می بایست مانند سایر مدل ها خشک باشد. در این نوع کف عوامل تجزیه کننده فضولات راحت تر رشد می کنند. بزرگترین حسن این کف ارزان بودن آن است بطوری که هیچ هزینه ای ندارد. اما مشکل بزرگ این مدل کف آلودگی است. پاک کردن فضولات و ضد عفونی کردن آن به درستی انجام نمی شود. این روش در پرورش مرغ خانگی یا واحد های کوچک انجام می شود. - کف توری:
یکی از روش های کف سازی مناسب برای مرغداری استفاده از توری است. این توری یک متر بالای کف اصلی نصب می شود. حسن این کف این است که فضولات به پایین توری ریخته شده و هیچ تماسی با مرغ نخواهد داشت. این روش به علت هزینه بر بودن زیاد در ایران استفاده نمی شود. در کشور آمریکا استفاده از این روش مرسوم است. زیر توری باید قابلیت تردد داشته که بتوان زیر آن را تمیز کرد. در این حالت ارتفاع کف باید بالا برده شود. در صورت ارتفاع کم روش دیگر استفاده از سینی زیر توری است.
- کف چوبی سالن مرغداری:
یکی از انواع مصالح به کار گرفته شده در کف استفاده از چوب است. در مناطقی که چوب زیاد وجود دارد این روش ارزان تر از بقیه روش ها تمام می شود. چوب خود عایق حرارتی مناسبی است به طوریکه که زمستان زیاد سرد و تابستان زیاد گرم نمی شود. همچنین نرمی چوب سبب آزار ماکیان نمی شود. مشکل بزرگ ای نوع کف عدم توانایی در نظافت کامل آن مانند سرامیک و سیمان است. همچنین حشرات مانند مورچه و موریانه و انواع سوسک علاقه زیادی به لانه سازی در چوب دارند. آسیب پذیری کف چوبی از سیمانی بیشتر است. - کف سیمانی سوله مرغداری: روش بهداشتی و مطمئن برای کف سازی استفاده از کف سیمانی است. برای اینکار زیر سطح را تا 25 سانتیمتر شن ریزی می کنند. این امر هم سبب بالا آمدن کف از سطح زمین شده و هم رطوبت را به پایین منتقل می کند. سپس 10 سانتیمتر روی آن را سیمان می کنیم. بعد روی آن را با قیر گونی عایق رطوبت می کنیم. سپس یک لایه پنج سانتیمتری مجدد سیمان می کنیم.
- فونداسیون و پی ریزی سوله مرغداری: رطوبت زیاد برای پرورش طیور مناسب نیست. برای همین در پی ریزی این سازه باید فوندانسیون اصولی اجرا شود تا رطوبت به حداقل برسد. در کشور های اروپایی و آمریکایی از سمنت استفاده می شود.
در ایران از مخلوط آهک و خاک رس و سنگ استفاده می شود. فونداسیون باید به گونه ای اجرا شود تا رطوبت به کف سالن نرسد. بسته به شرایط جغرافیایی منطقه تا 50 سانت از سطح خاک بالا آورده می شود.
دیوار سالن مرغداری
برای احداث ساختمان مرغداری از مصالح مختلفی می توان بهره گرفت. آجر، چوب، سیمان، بلوک، بتون و ورق فلزی از مصالحی هستند که قابل استفاده در ساخت مرغداری می باشند. دو نوع دیوار در سالن مرغداری استفاده می شود. دیوار اصلی سالن و دیوار حائل بین قسمت های مختلف.
استفاده از بلوک سیمانی به علت فضای داخل آن که به نوعی به عایق بودن محیط کمک میکند در ساخت سوله مرغداری رایج است. طرف بیرونی سوله مرغداری سیمان کاری می شود تا از نفوذ آب به داخل جلوگیری شود. ممکن است دیوار ها از جنس آجر نیز ساخته شوند که روی آن عایق کاری نیز انجام می شود.
اتاق های اداری و پرسنل
در ساخت سوله اتاق های اداری و محل سکونت کارگران ایجاد می شود. این اتاق ها در ورودی مزرعه بنا می شود. به علت وجود بیماری های مشترک دام و انسان بین این اتاق ها و سالن پرورش باید فاصله وجود داشته باشد. برخی بیماری ها از راه دور نیز منتقل می شوند لذا تمهیدات خاص باید اندیشیده شود در مناطق دارای رطوبت استفاده از سرمایش آب خنک وجود ندارد و تهویه باز عملکرد بهتری دارد. مسیر باد می بایست از سمت اتاق های اداری به سمت مرغداری باشد.
ابعاد سوله مرغداری
ایعاد سوله مرغداری بستگی به نوع و حجم کار شما دارد. تولید جوجه دارید یا مرغ گوشتی. برای مثال راه اندازی مرغداری برای 20 هزار قطعه مرغ نیاز به دو سوله دارد. ابعاد هر کدام از این سوله ها باید 15*45 متر باشد. این ابعاد فقط برای سالن تولید است. در یک مرغداری شما نیاز به انبار، اتاق های اداری، محل بارگیری و موارد دیگری نیز دارید.
جهت تهیه این سازه با ما تماس بگیرید